نقش حیاتی بکاپ و ریکاوری در Active Directory
بکاپ تست شده، تنها قهرمان واقعی در بحران
در دنیای تهدیدات مدرن مثل باجافزارها، نفوذها و اشتباهات انسانی، تنها چیزی که میتونه واقعاً به داد زیرساخت IT برسه، بکاپ تستشده و برنامهریزیشده است — مخصوصاً در مورد Domain Controllerها.
چی بکاپ بگیریم؟ چی تمرین کنیم؟
System State Backup
بکاپ System State شامل بخشهای حیاتی سرور DC است:
دیتابیس Active Directory (
ntds.dit)رجیستری ویندوز
فایلهای بوت
SYSVOL
Certificate Services (در صورت نصب)
⌨️ دستور:
wbadmin start systemstatebackup -backuptarget:E: -quiet
نکته: درایو مقصد (مثل E:) نباید همون درایوی باشه که ویندوز نصب شده.
بکاپ کامل Volume یا Image-Based Backup
علاوه بر System State، بکاپ کامل از کل Volume یا Disk که DC روی اون نصب شده (با ابزارهایی مثل Veeam, Altaro, Windows Server Backup) برای بازیابی سریعتر و دقیقتر ضروریه.
تمرین بازیابی (Recovery Drill)
صرف داشتن بکاپ کافی نیست. باید Recovery Drill داشته باشید:
آیا میتونی از بکاپ، DC رو روی VM جدید بازیابی کنی؟
آیا تست کردی که AD سالم بالا میاد؟
آیا Objectهای حذفشده قابل برگشت هستن؟
آیا کل Forest برمیگرده یا فقط Domain؟
چرا بکاپ اهمیت داره؟
“وقتی باجافزار حمله کنه، آنتیویروس، فایروال، SIEM، همه تماشاچی میشن؛ اما بکاپ سالم میتونه بازی رو برگردونه.”
حذف اتفاقی User، Group، OU یا GPO
خرابی سختافزاری یا VM
Sync اشتباه بین DCها
تغییرات عمدی یا خرابکارانه توسط insider
آلوده شدن DC به باجافزار
♻️ فعالسازی AD Recycle Bin
AD Recycle Bin بهت اجازه میده Objectهای حذفشده رو بدون Restore کامل برگردونی.
⌨️ دستور:
Enable-ADOptionalFeature ‘Recycle Bin Feature’ -Scope ForestOrConfigurationSet -Target yourdomain.com
⚠️ نکته:
نیاز به Forest Functional Level = Windows Server 2008 R2 یا بالاتر داره.
یکبار که فعال شد، غیرقابل بازگشت هست (No undo).
بعد از فعالسازی، از طریق PowerShell یا کنسول AD Administrative Center میتونی Object حذفشده رو Restore کنی.
🔄 آیا وقتی چند DC دارم، هنوزم باید بکاپ بگیرم؟
بله! و این یکی از سوءبرداشتهای رایج هست. توضیح فنی:
🟢 داشتن چند Domain Controller = Redundancy
اما:
🔴 چند DC = بکاپ نیست!
اگه تغییر اشتباه یا حذف Object انجام بشه، بلافاصله به بقیه DCها Replication میشه.
اگه Ransomware روی یکی بیاد، تغییرات آلوده روی بقیه DCها هم پخش میشه.
اگه Forest تخریب بشه، هیچ Redundancy بین DCها کمک نمیکنه.
🔚 پس:
بکاپ = نقطه بازگشت (Rollback Point)
Replication = تکرارِ همون مشکل